مترجم سایت

سينماي دفاع مقدس

هر چند سينماي دفاع مقدس ايران در دوره هايي داراي فراز و فرودهايي بوده اما تاكنون آثار بسياري چه از منظر كمي و چه كيفي توليد شده است.
شايد اولين تلاشهاي سينماي دفاع مقدس را در قالب آثار مستندي بتوان يافت كه در آن دوران به صورت پراكنده توسط افراد مختلف تهيه مي شد اما  سالهاي آغازين دهه 60 را بايذ آغاز سينماي دفاع مقدس ناميد با آثاري همچون:
 "عقاب ها"ساموئل خاكچيان – كه تا سالهاي سال عنوان پرمخاطب ترين فيلم سينماي ايران را به دوش مي كشيد- يا  «ديار عاشقان» به كارگرداني حسن كاربخش -اين فيلم اولين حضور پرويز پرستويي در سينما است-، کاني مانگا ساخته زنده ياد سيف الله داد که به جريان مبارزه نابرابر دو تکاور با گروه اشرار ضد انقلاب مي پردازد، «عبور از ميدان مين» ساخته جواد طاهري نيز از ديگر آثار ساخته شده در اين دوره است.
بايد توجه داشت كه به خاطر وضعيت جنگ و سختي هاي آن دوره اين فيلم ها در نهايت سختي به مرحله توليد مي رسيدند و به نمايش در مي آمدند.از ديگر نكات فيلم سازي اين دوره پرداختن به اصل موضوع جنگ وتقابل ظاهري نيروهاي دو طرف بوده است كه با توجه به آن بازه ي زماني امري معقول ومنطقي  محسوب مي شود.
اما دومين برهه ي حساس سينماي دفاع مقدس با پذيرش قطع نامه 598 آغاز مي شود شايد يكي از مهمترين اقشار جامعه كه با پذيرش قطع نامه دچار بهت و حيرت شدند را بتوان كارگردانان و سينما گران دفاع مقدس ناميد.
پذيرش قطع نامه و پايان جنگ اين فرصت را بوجود آورد كه سالهاي بعد به زواياي پنهاني از دفاع مقدس پرداخته شود كه در دوره جنگ مغفول مانده بود. البته در اين بين مضامين و موضوعات جديدي همچون رزمندگان از جبهه برگشته ،جاسوسان جنگ، خانواده هاي شهدا، اسرا ومشكلات آنان وبسياري موضوعاتي از اين دست متولد شدند كه در بضي آثار به آنان پرداخته شد.
اين دوره كه در بازه ي زماني سالهاي 70 تا 80 قرار مي گيرد مقارن است با تحولات اجتماعي عظيمي كه در بدنه جامعه در حال رخ دادن است .در سويي ديگر نيز اين دوره مصادف است با آغاز به كار نسل ديگر از سينما گران كه دست به توليد فيلم هايي سطحي و عوام پسند مي زنند و در راستاي كم رنگ كردن ارزشهاي اصيل انقلاب تلاش مي كنند.
بي ترديد "آژانس شيشه اي " ابراهيم حاتمي كيا را بايد نقطه ي طلايي اين دوره به حساب آورد.
هر چند بسياري تلاش کردند اهميت و تاثيرگذاري فيلم را زير سايه شباهت آن به فيلم "بعد از ظهر سگي" سيدني لومت، زير سوال برند، ولي شاخصه هاي ذاتي "آژانس شيشه اي" خيلي زود اين موضوع را برطرف كرد و آن را به عنوان اثري شاخص و مستقل در تاريخ سينماي دفاع مقدس جاودانه كرد.
و به درستي لقب سينماي معترض توسط منتقدين براي اين دست از آثار به كار گرفته شد.


اما برهه ي جديد
شايد يكي از مشكلات عمده سينماي دفاع مقدس جدا كردن دفاع مقدس از بطن وبستر زندگي مردم بود. به گونه اي كه هميشه وجهي آرماني و غير قابل دسترس به تصوير كشيده مي شد هر چند كه اين موضوع قابل تعميم براي تمامي آثار توليد شده نمي باشد ولي بايد پذيرفت كه همين مساله باعث دوري گزيني مردم از فضاي شهادت و جبهه شد.
البته سينماگراني هستند كه هميشه درصدد اين هستن كه اين خلا را پر كرده و جريان دفاع مقدس را به نوعي با تمامي اقشار جامعه گره بزنند. نقطه ي آغازين اين حركت را بايد" ليلي با من است" کمال تبريزي دانست. اين فيلم اولين تلاش براي ورود ادبيات طنز به عرصهي سينماي دفاع مقدس بود،کاري که در آن سال(1373)مخالفين فراواني داشت . اين فيلم با تكيه بر بازي فوق العاده پرويز پرستويي در نقش يك فيلم بردار ترسو در موقعيت جنگي لحظه اي كمدي را خلق كرد كه باعث شد فضاي جدي و خشك ايجاد شده در اطراف سينماي دفاع نقدس بشكند.
شايد بتوان ادعا كرد كه "اخراجي ها" ي مسعود ده نمكي نيز در همين جريان جاي مي گيرد .
"اخراجي ها" پديده اي است كه تصميم دارد فضايي متفاوت و جديد از دفاع مقدس را به تصوير بكشد وآن روح دست نايافتني بودن شهدا را تغيير دهد.شايد ده نمكي بر آن بوده تا با ساخت اين فيلم علاوه بر نگاه به گذشته نيم نگاه انتقاد آميزي هم به جريانات فعلي و حتي آينده ي انقلاب داشته باشد.
 آشتي دوباره مردم با سينماي دفاع مقدس پيوند مباركي است كه باعث شد پرفروش ترين فيلم تاريخ سينماي ايران به اين ژانر تعلق گيرد.
البته باز بايد توجه داشت كه نمي بايست براي جذب مخاطب ارزش ها و آرمانهاي اصيل دستخوش تغيير و تمسخر قرار گيرند ولي بايد اين مساله نيز به درستي تبيين شود كه دفاع مقدس ما حماسه اي بود كه تمامي اقشار و اقوام ايراني در بوقوع پيوستن آن نقش داشته اند.

معبر

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: