- منطقه آب گرفتگی و کانال ماهی (جناح راست منطقه شلمچه )
به طور کلی موانع طبیعی و عوارض مصنوعی ایجاد شده منطقه شلمچه ، در سیستم پدافندی دشمن قرار داشت به همین دلیل ، لازمه بررسی خطوط پدافندی عراق ، توجه به نقش موانع و عوارض منطقه بود که به آن اشاره شد .
هر چند وجود آب گرفتگی در شمال پنج ضلعی ، تا اندازه ای خیال عراق را از دادن جناح به ما آسوده می کرد ، ولی در عین حال ، برای اطمینان بیشتر و و همچنین نزدیک تر کردن خط خود به ما و نیز ایجاد رده های متعدد در مقابل نیروهای ایرانی ،اقدام به احداث چندین خاکریز از پاسگاه " کوت سواری " به پاسگاه بوبیان و از آن جا به به طرف شمال کرد . همچنین با زدن دو پل جدید بر روی کانال ماهی و ایجاد جاده آنتنی و عمود بر خاکریزهای فوق ، به تقویت این خط پرداخت . آنچه عراق را به این کار وادار کرد ، دلایل زیر بود :
- جلوگیری از نزدیک تر شدن نیروهای ما به کانال ماهی و ممانعت از سر پل گیری ما در غرب آن
- پوشاندن ضعف جناحی شمالی پنج ضلعی شلمچه به وسیله ایجاد رده های متعدد
- خشک کردن غرب خاکریزهای احداثی با ایجاد موانع واستحکامات
- ممانعت از تردد شناورهای ایران و اختلال در اتصال نیروهای پیشتاز و عقبه مهاجم ، با ایجاد دژها و سیل بندهای فوق الذکر .
دژهای جدیدالاحداث که به عنوان خط اول ، دوم و سوم دشمن در شرق کانال ماهی محسوب می شد عبارت بودند از :
خط اول : به فاصله 4 کیلومتری شرق کانال ماهی و به موازات آن ، دژی به ارتفاع 2 وعرض 10 متر ، پاسگاه مرزی کوت سواری را به پاسگاه بوبیان متصل می کرد . این دژ به وسیله خاکریزی که در لبه شرقی آن احداث شد ، تامین می گردد . طول این خط نزدیک به 10 کیلومتر و بر روی آن مواضع پیاده وجود دارد . میادین مین و رده های متعدد سیم خاردار در کنار سنگرهای کمین جلوی دژ ، تامین خط اول عراق بود ، عبور ومرور نیروهای عراقی ، از جاده های آنتنی متصل به این دژ و از زمین مربعی شمال آب گرفتگی انجام می شد .
خط دوم : دژی به عرض 8 متر و ارتفاع تقریبی 2 متر که در فاصله 500 متری دژ اول و به صورت موازی با آن احداث شده بود . این خط هنوز تکمیل نشده بود اما خط دوم عراق به حساب می آمد.
خط سوم : ضلع شرقی کانال پرورش ماهی ، به عرض 10 متر و ارتفاع 2 تا 3 متر که دارای مواضع پیاده بود .
خط چهارم : ضلع غربی کانال پرورش ماهی ، به عرض 10 متر و ارتفاع 2 تا 3 متر که مواضع پیاده بر روی آن احداث شده بود . دو ضلع کانال پرورش ماهی توسط دو پل خاکی که در زیر آن لوله هایی جهت عبور آب تعبیه شده است ، به یکدیگر متصل می شود . طول این پل ها نزدیک به یک کیلومتر و عرض آنها 12 متر بود .
خط پنجم : چسبیده به ضلع غربی کانال ماهی ، مواضع نیم دایره ای به شعاع تقریبی 200 متر و عرض 4 متر و ارتفاع تقریبی 2 متر ساخته شده است . بر روی این مواضع ، کانال جهت تردد نیروهای پیاده و سنگرهای مورد نیاز نیروهای دشمن احداث شده بود . دشمن با نصب تیر بار روی دو سر هلالی ، آن را به دژی مستحکم تبدیل کرد که عبور از آن برای هر نیرویی دشوار بود .
خط ششم : خاکریزهای مقطع ، به صورت حروف (ب) که در پشت آن ، مواضع تانک وتیربار ایجاد شده بود .
دشمن همچنین در این منطقه ، موانعی به شرح زیر ایجاد کرده بود :
یک میدان مین به عمق 150 متر ، سه ردیف سیم خاردار حلقوی زوجی ، یک میدان مین به عمق 100 تا 150 متر ، سیم خاردار فرشی به عرض 4 متر و میادین مین دیگر ، به عمق 30 متر . سنگرهای کمین نیز دز فاصله های نامنظم بین خطوط دفاعی عراق وجود داشت . در کنار این ، موانع زیر هم در داخل آب قرار داشت : شش ردیف سیم خاردار حلقوی ( سه ردیف پایین و سه ردیف بالا ) که توسط دستک مهار می شد ، دو ردیف خورشیدی ، یک ردیف سیم خاردار حلقوی و یک ردیف نبشی ضربدری که با یک ردیف سیم خاردار حلقوی ترکیب شده بود . عمق آب نیز در این قسمت حدودا 70 سانتیمتر بود . دشمن به دلیل قابل استفاده نبودن این سطح از آب برای نیروی پیاده و قایق ، در حفظ این عمق اصرار داشت .